Het Renovatiepact 2050: dit moet je weten

Eind 2014 kwam de Vlaamse overheid met het Renovatiepact 2050 op de proppen. De eindbedoeling – en de vooropgestelde einddatum zit in de naam – is om de bestaande woningen in Vlaanderen energiezuiniger te maken. Maar welke lading dekt de vlag precies?

Tegen 2050 wil de Vlaamse overheid dat elke woning even energiezuinig is als een nieuwbouw die vandaag gebouwd wordt. En omdat ‘vandaag’ elke dag verandert: een E-peil van 60 is de ambitie voor oudere woningen, want elke nieuwbouw zou vanaf 2021 nog een E-peil van 30 mogen hebben. We beschikken elke dag over nieuwe technologie en betaalbare mogelijkheden, dus dat is geen reden tot paniek, maar als je weet dat 70% van ons collectief patrimonium dateert van voor de jaren 1970, dan weet je meteen ook dat er nog werk aan de winkel is.

Allereerst moeten we durven stellen dat het allemaal niet zo eenvoudig is. De Vlaming en zijn huis … het is zowat de belangrijkste verworvenheid en daar raak je, ook als overheid, niet zo makkelijk aan. Achter het Renovatiepact 2050 zitten 34 zogenaamde ‘stakeholders’. Die betrokkenen engageren zich om op te schuiven in de richting van energiezuiniger wonen. Dat op zich is een goede zaak want er was een tijd waarin we met ons allen de titel ‘koningen van de koterijen’ ambieerden wat bouwen, verbouwen en aanbouwen betrof. Dat allemaal op energieniveau rechttrekken is voorwaar geen eenvoudige opdracht.

Energie-eisen, apart of als geheel

Er zijn instrumenten uitgewerkt die – één – een accuraat beeld moeten geven van de situatie en – twee – een positief effect moeten opleveren. Denk bij het eerste aan het vernieuwde EPC en de woningpas en bij het tweede aan renovatiepremies, zonnepanelen, het afbouwen van het aantal stookolieketels, het E-peil … Ze allemaal oplijsten zou dit bericht meteen ‘oud’ maken, want het Renovatiepact 2050 is een ‘work in progress’ en dat is niet onlogisch. Er is de technologische marktsituatie, maar er bestaat ook zoiets als verkiezingen en die veranderen de globale situatie soms eens. We raden dus aan om op elk moment voldoende inlichtingen te vragen over de stand van zaken op dat moment. Premies, woningfiscaliteit, tegemoetkomingen … de overheid voorziet een en ander en vragen staat vrij. Binnen het Renovatiepact 2050 gaat het over meer dan ‘nu meteen renoveren’. De overheid wil sensibiliseren, adviseren, stimuleren en uiteindelijk ook met mondjesmaat verplichten.

Voorlopig is er nog weinig sprake van verplichtingen. Er zijn logische zaken zoals geen enkel glas meer plaatsen en de voorzieningen rond dakisolatie en centrale verwarming, maar we zijn ons er – hopelijk toch – van bewust dat we vandaag inderdaad geen ‘lekke’ woningen meer willen. De gemiddelde energiefactuur is recent opnieuw met 20% toegenomen, weet je nog? Kiezen voor energiezuinig en energieneutraal is dus in de eerste plaats ook een beetje kiezen voor de eigen portemonnee.

Je kan vandaag elk apart onderdeel van je woning aan een aantal criteria laten voldoen (bij een gedeeltelijke renovatie), of de woning als geheel evalueren (bijvoorbeeld wanneer een nieuw EPC nodig is) en het is vooral zaak dat te doen met een blik op de toekomst. Vanuit een zeker bewustzijn voor de richting waarin we sowieso evolueren.

De prognose?

Wie vandaag bouwt, scoort goed wat energiezuinigheid betreft. Maar, voor elke energiezuinige woning staat ergens in Vlaanderen nog een verouderd huis dat onder handen moet genomen worden. Of die allemaal tegen 2050 effectief een E-peil van 60 zullen kunnen voorleggen, is onzeker. Misschien is een E-peil van 60 tegen dan hopeloos achterhaald als gevolg van innovaties? De economische situatie, de maatschappelijke tendensen, politiek, budget … er zijn honderden factoren die meespelen. Het jaar 2050 is ook echt niet zo veraf meer. Maar – en dat is belangrijk – er zijn ambities. Op politiek niveau, vanuit de bouwsector en als maatschappij. En het is vooral door samen een bepaalde weg te bewandelen dat we in een energiezuinige richting zullen evolueren.